2020 w Kopalni Soli „Wieliczka”

Szczególny rok

Przyroda nie robi sobie kwarantanny, zatem, mimo pandemii, górnicy nie przerwali robót zabezpieczających. Część zabezpieczenia z uwagi na swą specyfikę, zakres czy prace specjalistyczne wykonywana jest z pomocą górniczych przedsiębiorstw – standardami postępowania związanymi z COVID-19 objęto także te zespoły oraz wszystkie osoby przebywające na terenie kopalni.

– W 2020 roku słowa „ochrona” i „bezpieczeństwo” nabrały szczególnego znaczenia. Ochrona zdrowia, miejsc pracy, bezpieczeństwo pracowników i wszystkich osób przebywających w zabytkowym obiekcie stały się priorytetem. Pracę w grupie kapitałowej organizowaliśmy tak, by zapewnić nie tylko „zwykłe” BHP, ale również to „pandemiczne” równocześnie kontynuując zadania wynikające z planów i strategii – podsumowuje miniony rok Paweł Nowak, Prezes Zarządu Kopalni Soli „Wieliczka” S.A.

W całej grupie kapitałowej obowiązywała wdrożona na czas pandemii Polityka bezpieczeństwa. – Zawarte w niej zasady dobrze się sprawdzają, a zagrożenie epidemiczne wciąż jest duże, więc przepisy te obowiązują nadal – zaznacza Tomasz Broniowski, dyrektor Biura Spółki Kopalni Soli „Wieliczka” S.A., dodając :– Warto podkreślić, że niezwykle budująca okazała się postawa załogi solidarnie stosującej się do zaleceń związanych z profilaktyką COVID-19. Wdrożone w 2020 roku zasady stały się codziennością oraz świadectwem odpowiedzialności i troski o drugiego człowieka. Dowodem, że sprawne działania i solidarność społeczna dają właściwe efekty.

Wiele górniczych prac

Górniczo 2020, mimo ograniczeń, był pracowity. To, ile udało się wykonaćprac, ilustrują liczby, za którymi stoi kilkuset osobowa załoga górnicza. W 2020 roku górnicy pracowali w 15 zabytkowych komorach i zespołach komorowych,a także przebudowali łącznie 1,7 km chodników. Przygotowując miejsca do zabezpieczenia wywiercili ponad 1600 otworów pod rurociągi zatłaczające mieszaninę podsadzkową oraz iniekty, zbudowali 21 tam i przytamków podsadzkowych.

Te prace pozwoliły na ulokowaniepod ziemią 30 tys. mᶟ podsadzki oraz 8,5 tys. mᶟ zaczynów uszczelniających. Z kolei prace zabezpieczające drewnem i metodą kotwienia w komorach i chodnikach objęły wklejenie w górotwór 1150 kotew oraz zwiezienie i montaż 11300 sztuk drewna (m.in. obudowy drewniane i kaszty).

Poprzecznie Schwind, Lilienbach, Stampfer, podłużnie Koberwein, Baum, Hauer, pochylnia Końska Droga – to tylko niektóre z zabezpieczanych w roku 2020 chodników.Górnicy w pocie czoła pracowali przy zabezpieczeniu w wyrobiskach m.in. na poziomach od II niższego do VI. Kilkuosobowe zespoły można było spotkać m.in. w rejonie Grot Kryształowych, w zespole komór Geramb, w komorach Kuchnia, Margielnik, Staszic, Freitag, Warszawa, Jezioro Wesselczy Dworzec Gołuchowskiego.

Inwestycje w bezpieczeństwo i ekologię

Bezpieczeństwo podziemnego zakładu górniczego w dużej mierze zależy od niezawodnych urządzeń: od wentylatorów po systemy łączności.Od wielu już lat Kopalnia Soli „Wieliczka”prowadzi systematyczną modernizację infrastruktury. Nowe rozwiązania idą w parze z oszczędnością oraz ekologią, czego doskonałym przykładem jest np. kontynuowana w roku 2020 wymiana tradycyjnego oświetleniana LED (pod ziemią i na powierzchni). Diody pobierają o ok. 80% energii elektrycznej mniej niż zwykłe żarówki. Do tej pory na samej Trasie Turystycznej wymieniono blisko 900 źródeł światła (ok. 70% z tych znajdujących się na turystycznym szlaku).

Kinga, Hetman i Wilson

Ważnym przedsięwzięciem minionego roku była modernizacja rozdzielni średniego napięcia „Kinga”.Jest ona ważnym ogniwem sytemu bezpieczeństwa energetycznego kopalni (zasila m.in. maszynę wyciągową szybu Kinga oraz większość budynków na powierzchni). Dwusekcyjna nowa rozdzielnia to większa moc, niezawodność oraz dbałość o środowisko naturalne.

Również w 2020 (prace trwały od 2019) kopalnia otrzymała nowoczesny system ogólnozakładowej łączności telefonicznej wraz z systemem alarmowania, systemem dyspozytorskim i ratowniczym. Liczącą sobie ćwierć wieku wysłużoną centralę Ericssona zastąpił system Hetman.

W 2020 nastąpił finał prac związanych z budową nowej sieci sprężonego powietrza (zasila urządzenia pneumatyczne). Projekt objął aż cztery poziomy kopalni i szyb Kinga. Łącznie zabudowano 7 km rurociągów. W drugiej połowie roku ruszyły prace związane z budową nowej stacji wentylatorów przy szybie Wilson. Co bardzo ważne, nowa stacja ma emitować jak najmniej uciążliwego dla otoczenia hałasu.Wykonano nowe mapy geologiczne złoża i aktualizację map podstawowych oraz poglądowych kopalni.

Turyści i kuracjusze

Pandemia mocno ograniczyła wydarzenia kulturalne czy plenerowe. 2020 rozpoczął się dwoma wspaniałymi koncertami noworocznymi i balem przewodnickim, ale już od wiosny rzeczywistość zaczęła wymagać dystansu społecznego i nadzwyczajnej ostrożności.

Pandemiczne realia spowodowały zawieszenie ruchu turystycznego.Przerwa trwała od marca do czerwca, kiedy to, przy zachowaniu sanitarnego reżimu, udało się bezpiecznie otworzyć przed zwiedzającymi podwoje kopalni. Do listopada, kiedy to ponownie ustał ruch turystyczny, wielickie podziemia odwiedziło 441,1 tys.gości. Kopalnia była czynna dla turystów przez 7 miesięcy. Z leczniczych inhalacji w tężni solankowej skorzystało 136,7 tys. osób.

Pomimo zamknięcia obiektu dla turystów przez większość roku cały czas działalność prowadziło Uzdrowisko Kopalni Soli „Wieliczka” – szczególnie w zakresie rehabilitacji pulmonologicznej w podziemnych komorach, a także wykonywania świadczeń zdrowotnych na powierzchni. W całym roku uzdrowisko przyjęło ponad 5100 pacjentów i kuracjuszy.

W Trasie Turystycznej czas zamknięcia obiektu dla turystów był m.in. okresem robót związanych z remontami ciągów komunikacyjnych na szlakach zwiedzania m.in. w poprzeczni Kaniów, gdzie konieczne było wyrównanie spągu i wymiana torowiska. Na poziomie I prowadzona jest wymiana wystroju, tak aby odsłonić zabytkowe drewniane kaszty. W przedziale schodowym szybu Daniłowicza i komorze Izabela wykonywane są roboty remontowo-konserwacyjne związane m.in. z wymianą pojedynczych elementów drewnianych.

Solidarność w obliczu COVID-19

Kopalnia nie ogranicza się do działań na rzecz załogi. W czasie zamknięcia obiektu dla ruchu nie zapomniała również o przewodnikach, którym pomagała i nadal stara się to robić, (gdy tylko pojawiają się takie możliwości) w pozyskaniu środków z rządowych tarcz. Kopalnia zaangażowała się także we wsparcie lokalnej społeczności w zmaganiach z COVID-19. Wiosną pracownicy uszyli 20 tys. maseczek oraz rozwieźli 1,5 tys. obiadów, które trafiły m.in. do lekarzy, pielęgniarek, ratowników medycznych, służb mundurowych. Jesienią kopalnia pomogła Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Wieliczce, ofiarowując jej potrzebny sprzęt i środki ochrony osobistej, a także wsparcie pracowników kopalni.

Ścisłe przestrzeganie zasad bezpieczeństwa sprawiło, że mimo pandemii udało się zorganizować m.in. dwie zbiórki krwi (w lipcu i grudniu), które przyniosły rekordowe 114,5 l bezcennego leku.

Tradycja on-line

Inne niż zwykle były w minionym roku Barbórka i Pasterka. Górnicza tradycja została wprawdzie podtrzymana, lecz zwyczaj musiał ustąpić bezpieczeństwu. 3 grudnia górnicy modlili się w kameralnym gronie, w maseczkach oraz zachowując dystans. W Pasterce można było wziąć udział on-line, dzięki transmisji na kopalnianym kanale w youtube (13,5 tys. wyświetleń).

Do wirtualnej przestrzeni musiała przenieść się nie tylko Pasterka, ale też III edycja konkursu „Zaśpiewaj i Ty Niepodległej”. Małopolskie szkoły nadesłały ponad 580 patriotycznych utworów. Młodzi wykonawcy kolejny raz podbili serca jurorów swoimi talentami i artystyczną dojrzałością.

Nagrody dla kopalni

W roku 2020 Kopalnia Soli „Wieliczka”cieszyła się aż z 3 prestiżowychnagród. Jako pierwsze doWieliczki trafiło wyróżnienie w konkursie„Górniczy Sukces Roku”. Kopalniazostała nagrodzona w kategorii„Ekologia” za zabezpieczenie poziomu IX oraz zabytkowej komory Gaisruck. Z kolei jesienią z uznaniemspotkały się prozdrowotne działaniakopalni, która we wrześniu świętowała regionalnego „Lodołamacza”. Regionalny został wkrótce potem przypieczętowany „Lodołamaczem” ogólnopolskim przyznanym w kategorii „Zdrowa Firma”.

fot. R. Stachurski, H. Czechowski, Foto Molly, arch. POPON oraz kopalni