Jak krew dla organizmu
Sprężone powietrze służy pod ziemią głównie do zasilania narzędzi pneumatycznych takich jak młotki, piły, wiertarki, a także do napędu ładowarki. Konieczność budowy nowej sieci sprężonego powietrza wynikała z bardzo złego stanu technicznego sieci rurociągów, które funkcjonowały od wielu dziesiątek lat. Rurociągi ze stali były już bardzo skorodowane i w wielu miejscach nieszczelne. Ich użytkowanie wiązało się z dużymi stratami sprężonego powietrza, pomimo częstych napraw. Długie odcinki musiały zatem być ze względów technicznych wyłączone z eksploatacji. Utrudniało to znacznie wykonywanie prac górniczych związanych z zabezpieczaniem wyrobisk. Tak jak krew w organizmie człowieka dostarcza energię do każdej komórki, tak rurociągi sprężonego powietrza dostarczają energię dla maszyn i narzędzi pracujących w najodleglejszych zakątkach kopalni.
To nie „prosta robota”
Inwestycje rozpoczęto w 2017 roku przygotowaniem założeń do budowy nowej sieci sprężonego powietrza. Założenia zostały opracowane przez specjalistów – pracowników wielickiej kopalni. Następnie została sporządzona dokumentacja projektowa. Obejmuje ona sieć rurociągów w całej kopalni od poziomu I do VIII łącznie na ośmiu poziomach oraz w szybie Kinga.
Po uzyskaniu zgody organu nadrzędnego na wykonanie inwestycji wyłoniono w przetargu publicznym wykonawcę. Umowę na montaż do maja br. Na pozór „prosta robota”, Niemniej warto podkreślić kilka faktów związanych z tą inwestycją: powstała cała, za jednym podejściem ,sieć rurociągów sprężonego powietrza obejmująca poziomy od I do IV oraz szyb Kinga. Zastosowano w całości materiały odporne na korozję, tj. rury polietylenowe lub kompozytowe, zawieszenia, podpory, kotwy, elementy złączne ze stali nierdzewnej.
Pierwszy raz w historii
W ramach realizacji inwestycji podjęto działania w trakcie których po raz pierwszy w kopalni:
• zrealizowano inwestycję montażu rurociągów niemalże bez użycia typowej stali konstrukcyjnej;
• użyto na tak dużą skalę przy budowie sieci sprężonego powietrza tworzyw sztucznych jako materiału na rurociągi;
• na tak dużą skalę zastosowano technologię łączenia rur przy pomocy złączek mufowych tzw. victaulic (szczegóły techniczne rozwiązania przedstawimy w jednym w kolejnych numerów Solanki);
• zrealizowano w krótkim czasie inwestycję obejmującą swoim zasięgiem aż cztery poziomy kopalni oraz szyb;
• zastosowano do budowy rurociągów sprężonego powietrza materiał kompozytowy.
Sumarycznie w ramach robót zamontowano niemalże 7 km rurociągów sprężonego powietrza na czterech poziomach kopalni i w szybie Kinga o średnicach DN 150, 100 i 63 mm. Przykładowo na poziomie III rurociąg łączy obszar szybu Wilson(biegnąc obok szybów Daniłowicz i Kinga) z rejonem szybu Kościuszko.
Same pozytywy
Korzyści wynikające z realizacji inwestycji:
• Oszczędność energii elektrycznej i mniejsze zużycie eksploatacyjne sprężarek pracujących pod ziemią. Zbudowane rurociągi są w 100% szczelne, brak jest strat związanych z nieszczelnością sieci, dzięki czemu produkowana jest tylko taka ilość sprężonego powietrza, jaka jest niezbędna do pracy narzędzi i urządzeń na dole, które wykorzystują sprężone powietrze.
• Niskie koszty eksploatacyjne rurociągów sprężonego powietrza, ze względu na zastosowane materiały odporne na korozję, które nie wymagają prac naprawczych i zabezpieczeń antykorozyjnych. Wieloletnia żywotność zabudowanych rurociągów bez konieczności napraw.
• Zwiększenie niezawodności dostawy sprężonego powietrza w przypadku konieczności dokonania serwisu i naprawy pracujących sprężarek. Sieć stanowi system naczyń połączonych, jest więc odporna na wyłączenia np. pojedynczej sprężarki, gdyż na jej miejsce następuje dostawa powietrza z innego pracującego urządzenia.
• Zwiększenie dostępności sprężonego powietrza dla prac górniczych. Na sieci zabudowano trójniki średnio co 200 m, poprzez które łatwo można podpiąć się do sieci.
• Możliwość dalszej modernizacji sieci sprężonego powietrza poprzez przeniesienie sprężarek na powierzchnię, po przeprowadzeniu remontu szybu Kościuszko i wyposażeniu go w rurociąg sprężonego powietrza oraz zbudowanie stacji sprężarek na powierzchni w rejonie tego szybu. Doprowadzi to do poprawy bezpieczeństwa pożarowego na dole kopalni poprzez eliminację z wyrobisk urządzeń energetycznych, jak również obniżenie pracochłonności obsługi urządzeń poprzez zlokalizowanie sprężarek w jednym miejscu.
Ta inwestycja stanowi świetny przykład, że realizowane w kopalni prace inwestycyjne i modernizacyjne zmierzają do zapewnienia wieloletniego funkcjonowania infrastruktury, warunkującej bezpieczne utrzymanie wyrobisk kopalni, przy wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań technicznych zapewniających możliwie niskie koszty działalności.
Tekst i zdjęcia: Z. Zuski
