Uroczyste ogłoszenie wyników odbyło się dziś w Pałacu Krzysztofory na krakowskim rynku. Jury oceniło w tym roku 238 szopek – to najwyższa liczba w historii konkursu.Tradycyjnie, w konkursie tym nie mogło zabraknąć wielickiego akcentu, za sprawą 88-letniego wieliczanina - Zbigniewa Grzecha, który swoją pierwszą szopkę na konkurs wykonał w 1948 roku mając zaledwie 11 lat.
W tegorocznym konkursie Zbigniew Grzech zdobył wyróżnienie w kategorii szopek średnich, a dodatkowo uhonorowano go nagrodą specjalną - Nagrodą im. Jerzego Dobrzyckiego Dyrektora Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. To kolejny mocny akcent w jego konkursowym dorobku – w minionym roku wieliczanin stanął na podium, zajmując II miejsce w tej samej kategorii.
Konkurs Szopek Krakowskich po raz pierwszy zorganizowano w 1937 roku, gdy do rywalizacji zgłoszono niespełna 80 prac. Po przerwie wojennej tradycję wznowiono w 1945 roku i – jak podkreślają organizatorzy – wydarzenie trwa nieprzerwanie do dziś. Zbigniew Grzech dołączył do konkursu trzy lata później i przez lata zbudował imponujący bilans: trzykrotnie zdobywał pierwsze miejsce, cztery razy drugie, sześć razy trzecie, a do tego ma na koncie sześć wyróżnień oraz nagrody niższego rzędu.
Szopka Zbigniewa Grzecha wyróżniona w 83. Konkursie Szopek Krakowskich
Charakterystycznym elementem jego pracy jest technika wykonywania figurek – artysta tworzy je z masy przygotowywanej z kredy, chleba i kleju. W swoich szopkach, obok sceny ze Świętą Rodziną, umieszcza także postacie silnie zakorzenione w tradycji i wyobraźni kulturowej: Diabła, Heroda, Śmierć, Pana Twardowskiego, Dziada oraz Żyda.
Dorobek wielickiego twórcy doceniano również w ostatnich latach poza samym konkursem. W 2022 roku otrzymał od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego odznaczenie „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Z kolei za rok 2023 przyznano mu Nagrodę Kulturalną Burmistrza Miasta i Gminy Wieliczka Artura Kozioła.
Warto też przypomnieć, że w okresie ubiegłorocznych świąt Bożego Narodzenia na Trakcie Solnym w centrum Wieliczki prezentowano szopkę Zbigniewa Grzecha, która w 2020 roku – podczas 78. Konkursu Szopek Krakowskich – zajęła III miejsce w kategorii szopek średnich.
Wielicki projektant szopek był również przedstawiany mieszkańcom naszej gminy na łamach gazety Puls Wieliczki –
kliknij aby otworzyć Puls Wieliczki
Szopkarstwo krakowskie ma dziś rangę dziedzictwa uznanego formalnie: w 2014 roku szopki krakowskie wpisano na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a w 2018 roku – na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO. Pokonkursową wystawę szopek będzie można oglądać w Krakowie w Pałacu Krzysztofory (Rynek Główny 35) od 9 grudnia 2024 r. do 2 marca 2025 r.
Historia Zbigniewa Grzecha pokazuje, że krakowska szopka to nie tylko konkursowa rywalizacja, lecz wieloletnie rzemiosło i konsekwencja.
