W 2023 roku świętujemy 45-lecie wpisu wielickiej kopalni na listę UNESCO. Z tej okazji cały rok wypełniony jest różnorodnymi wydarzeniami. A co nas jeszcze czeka? Szczegóły znajdziecie poniżej
W pierwszej dwunastce
Polska była jednym z pierwszych państw, które ratyfikowały Konwencję UNESCO. Pierwszy skład Listy uzgodniono podczas sesji UNESCO, która odbyła się w dniach 5-8 września 1978 roku w Waszyngtonie. Podziemna Wieliczka oraz Stare Miasto w Krakowie znalazły się w doborowym towarzystwie m.in. Parku Yellowstone, Wysp Galapagos czy katedry w Akwizgranie. Od tamtej pory Lista UNESCO wydłużyła się do 1157 obiektów, które stanowią „najwyższą powszechną wartość” i są spuścizną całej ludzkości. 17 z nich znajduje się w Polsce. W roku 2013 rozszerzono wpis wielickiej kopalni o kopalnię w Bochni oraz Zamek Żupny – wspólnie figurują na Liście jako Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni. Z kolei lista zagrożonego dziedzictwa obejmuje 55 miejsc, m.in. Aleppo, Palmirę, lasy deszczowe na Sumatrze.
Chronić dziedzictwo
UNESCO, czyli Organizacja Narodów Zjednoczonych dla Wychowania, Nauki i Kultury powstała jesienią 1945. Miała i wciąż ma za zadanie dbać o pokój poprzez wspieranie kultury, edukacji, nauki, poprzez dialog między kulturami i cywilizacjami. W preambule Aktu Konstytucyjnego UNESCO czytamy, że wojny rodzą się w ludzkich umysłach i tam też powinny być zwalczane.Lista UNESCO jest najlepszym dowodem na to, jak wiele mamy wspólnego. Kulturowe oraz przyrodnicze skarby jednoczą wokół siebie, inspirują do poszerzania wiedzy, a także do pokojowej dyskusji i współdziałania na rzecz ochrony światowego dziedzictwa – naszego dziedzictwa.
Atrakcje w kopalni
Przez całe lato w sobotnie przedpołudnia (godz. 11:00) w altanie w Parku św. Kingi koncertuje Reprezentacyjna Orkiestra Dęta Kopalni Soli „Wieliczka”. Spacer na koncert połączyć można ze zwiedzaniem wystawy dedykowanej 45-leciu wpisu kopalni na listę UNESCO. Tuż przed długim weekendem sierpniowym zagościła ona przy szybie Daniłowicza. Każda z 20 plansz poświęcona jest innej tematyce, w tym m.in. dziedzictwu, złożu soli, eksploatacji, utylizacji, skarbom natury, górniczym tradycjom, turystyce, kulturze i sztuce.
O tym w jakich realiach dokonano wpisu kopalni na listę UNESCO, jak wiele ten wpis zmienił w postrzeganiu zabytku, a także co ostatecznie doprowadziło do zwycięstwa nurtu ochrony nad maksymalizacją produkcji dowiedzieć będzie się można z najnowszego wrześniowego wydania magazynu „Solanka”. Kopalnia dokonuje w nim krótkiego podsumowania ostatnich 5 lat, ale sporo uwagi poświęca znaczeniu wpisu i jego wartości. Zapoczątkował nową erę w życiu kopalni, ale kropkę nad „i” postawiło inne wydarzenie. Na wiernych fanów „Solanki” czeka konkurs – tym razem wystarczy przeczytać magazyn od deski do deski, by wygrać jedną z 45 solnych nagród.
Na początku września na mieszkańców miasta, gminy i powiatu (ale też wszystkich innych) czeka nie lada atrakcja: będzie można zwiedzić miejsca górnice na co dzień niedostępne, w tym warzelnię, zakład mechaniczny i górniczą szatnię tzw. cechownię. Szczegółów Dnia Otwartego już wkrótce szukajcie na www.kopalnia.pl.
